SIJIDA YA KUSAHAU (SIJIDATIS–SAH–U).

 AINISHO/MAANA YA KUSAHAU:

Neno “Kusahau” lina maana mbili kama ifuatavyo:-

I .  KUSAHAU KILUGHA:
Katika lugha ya kawaida kusahau kunamaanisha kupoteza kumbukumbu za kitu/jambo au kughafilika na jambo.

Bila ya kujali kuwa upotezaji huu wa kumbukumbu ni wa muda tu au ni wa milele.

 II.   KUSAHAU KISHERIA (KIFIQ-HI):
Muradi  na  mapendeleo ya neno “kusahau”  katika somo letu  hili ni yale makosa  (kunguwao)  anayoyafanya mwenye kuswali ndani ya swala  yake.

Bila ya kuangalia amefanya makosa  hayo kwa bahati mbaya  (kwa kusahau) au kwa  makusudi mazima.

 

FALSAFA/HEKIMA YA SIJIDA YA KUSAHAU: 

Sheria ya Kiislamu  imeyazingatia maumbile ya mwanadamu na kumuona  kuwa ni kiumbe  dhaifu anayesahau  na kukumbuka kwa kuyazingatia maumbile haya ya mwanadamu ndipo  sheria  ikamuwekea kiumbe huyu  “Sijida ya  kusahau” katika swala yake ili:-

Amfukuzilie mbali shetani anayemtia  katika  wasiwasi  huu wa kusahu.

Ayazibe makosa ambayo kwa namna moja au nyingine anaweza kuyatenda ndani ya  swala  yake.

III. HUKUMU YA  SIJIDA YA KUSAHAU:

 Sijida hii ya kusahau inaweza kuwa  ama ni wajibu au  ni suna.

Wakati gani sijida ya kusahau inakuwa ni WAJIBU?

Sijida ya kusahau inakuwa wajibu wakati ambapo mwenye  kuswali anapokuwa  maamuma nyuma ya Imamu  wake.

Imamu wake  huyu atakaposahau na kusahu kwake huku kukampelekea kusujudu kwa sababu ya kusahau huko.

Akasujudu  sijida ya kusahau katika hali hii kutamuwajibikia maamuma  aliye nyuma ya Imamu huyu kumfuata Imamu wake katika kusujudu huko hata  kama yeye  (maamuma) hakusahau.

Angalia  maamuma huyu atapomkhalifu Imamu wake  asimfuate katika huko kusujudu swala  yake itabatilika na kutamuwajibikia kuirejea  tena  (kuiswali upya.

 

Wakati gani sijida ya kusahau inakuwa SUNA ?

Sijida ya kusahau itakuwa ni suna  wakati ambapo mwenye kuswali atapoacha  cho chote ambacho si katika jumla ya  nguzo za swala  kama kuacha kuleta Qunuut katika  swala  ya Sub-hi au swala ya Witri ya Ramadhani.

 

DALILI/USHAHIDI WA SIJIDA YA KUSAHAU: 

Sijida ya  kusahau imethibiti  katika  Suna ya Mtume. Imepokelewa kutoka kwa Abuu Hurayrah–Allah amuwiye radhi– amesema:

“Mtume wa Allah-Rehema  na Amani zimshukie: Alituswalisha swala ya Adhuhuri au ya Alasiri, akatoa salamu. Dhul-yadaini akamwambia: Swala  ewe Mtume wa Allah, je imepunguzwa  (idadi ya rakaa zake)? Mtume akauliza: “Ni kweli ayasemayo (Dhul-yadaini)? (Maswahaba) wakasema: Naam, (Mtume) akaswali rakaa mbili nyingine, kisha  akasujudu sijida mbili”. Bukhaariy

Tutazitaja dalili nyingine wakati tutakapotaja sababu za kusujudu sijida ya kusahau.

 

MGAWANYO WA MATENDO YANAYOWEZA KUACHWA NA MWENYE KUSWALI NDANI YA  SWALA YAKE:

Matendo ya  swala ambayo mwenye  kuswali anaweza kuyaacha ndani ya swala yake ama kwa makusudi au kwa kusahau,  yanagawika katika mafungu matatu. Ima  mwenye kuswali atakuwa ameacha tendo  linalloitwa:-

FARDHI na pia huitwa NGUZO, au

2. SUNAH na sunah ikusudiwayo hapa ni ile  inayoitwa    “Ba’adh”.

SUNAH isiyo “Ba’adh”, yaani suna iitwayo  “Haiah”.

Hii ni kama vile Takbira za  maguroguro (kuhama kutoka Qiyaamu kwenda  rukuu, kutoka Itidali kwenda  sijida na  kadhalika) na kunyanyua/kuinua mikono  wakati wa kuleta Takbira ya kuhirimia  swala.

 

HUKUMU  ZINAZOANDAMIA MATENDO HAYA:

FARDHI: Tendo la fardhi/nguzo lililoachwa  kwa makusudi HUBATILISHA swala  na lile lililoachwa kwa makusudi halikaliwi badali, yaani haliungwi na sijida ya kusahau.

 2. SUNAH BA’ADH: Tendo la Sunah  mithili ya Tashahudi   ya mwanzo, mkao wake, Qunuut.

 Mwenye kuswali akisahau kuleta cho chote miongoni mwa matendo haya, atapaswa  kusujudu sijida ya kusahau.

 SUNA HAIAH: Tendo linaloingia chini ya  sunah hii ni mithili ya Tasbihi za  rukuu,  sijida na kadhalika. 

Mwenye  kuswali  hawajibikiwi kusujudu kwa kusahau bila ya  kuangalia kuwa aliacha makusudi au kwa  kusahau.